SPACERKIEM PO PAŁACU – odcinek 5
Salon Heleny Modrzejewskiej
Niewielki, pokój z tapetowanymi ścianami został nazwany salonem kobiecym na cześć niezwykłej Polki Heleny Modrzejewskiej ( 1840-1909 ), która w XIX w. podbiła Amerykę. Była cenioną aktorką, kobietą o nad wyraz silnym charakterze. Pozostawiła po sobie setki wspaniałych listów, napisała ogromną autobiografię pod tytułem ,,Wspomnienia i wrażenia’’, wydaną w Nowym Jorku w 1910r. Jak żadna z polskich aktorek przysłużyła się swojemu narodowi. Jej syn Rudolf był utalentowanym i bardzo cenionym inżynierem mostów w Ameryce. Zmarła w USA w 1909 r. w wieku 69 lat.
Tuż przy wejściu do pokoju prezentowany jest portret Henryka Sienkiewicza – wielbiciela, a zarazem promotora jej talentu. Sienkiewicz przybył na kontynent amerykański w 1876 r. jako wysłannik warszawskiej ,,Gazety Polskiej’’ i środowiska artystycznego skupionego wokół Heleny, aby kupić farmę w Kalifornii, która miała stać się oazą dla grona polskich emigrantów – artystów. Wybór padł na farmę w miejscowości Anaheim, tuż nad Pacyfikiem. Pieniądze wyłożyli: Helena Modrzejewska i Karol Chłapowski, którzy wkrótce również dotarli do Kalifornii. Cały projekt nie powiódł się. Helena jednak została w Ameryce i dzięki swojej determinacji i pracowitości zadebiutowała w 1877 r. na deskach California Theater w San Francisco. Wiele zawdzięczała generałowi Włodzimierzowi Krzyżanowskiemu, który na początku amerykańskiej kariery aktorki, bardzo jej pomógł. Grała potem w Nowym Jorku, Chicago, Bostonie, Filadelfii, Waszyngtonie i wielu innych miastach, podróżując własnym wagonem kolejowym po całych stanach.
W 1883 r. Madame Modjeska otrzymała obywatelstwo amerykańskie. Została uznana za najwybitniejszą odtwórczynię ról szekspirowskich. W saloniku wyeksponowano portret Heleny autorstwa Tytusa Maleszewskiego z II poł. XIX w. oraz kilka ciekawych oryginalnych pamiątek po wielkiej aktorce, m.in.: fotel – bujak z krakowskiego domu aktorki wybity skórą, szkatułkę na biżuterię, karty pasjansowe i wachlarz do jednego z kostiumów z okresu amerykańskiego. W progu pokoju eksponowana jest kopia kostiumu Modrzejewskiej do roli Marii Stuart ( autorstwa Justyny Chruślickiej ). Grała w takiej sukni w Warszawie w 1872 r., a następnie w Bostonie.
We wnętrzu panuje swoisty eklektyzm, charakterystyczny dla domu Heleny, która lubiła piękne przedmioty. Największe wrażenie robi tu toaletka w stylu Ludwika XVI z XVIII w., zdobiona miniaturowymi malowidłami według Fragonarda. Na niej flakon na perfumy z XIX w. oraz szkła szlifowane z XIX w. Obok lustra komplet francuskich miedziorytów z 1774 r., pokazujący dzień wytwornej damy. Wartym zauważenia jest komplet mebli secesyjnych z początku XX w. z oryginalną tkaniną jedwabną w kwiaty, odkrytą podczas konserwacji mebli w 2011 r. Pośrodku pokoju rekamiera – mebel do wypoczynku w pozycji półleżącej. W saloniku zaprezentowano również portrety kobiece z kolekcji muzeum, a przy wyjściu – fotografie rodzinne Heleny. Widzimy tu m.in. portrety jej syna – Rudolfa ( Ralpha Modjeskiego ) – słynnego inżyniera i budowniczego ponad 40 mostów na największych rzekach Ameryki.
W następnym odcinku zaprosimy Państwa do Salonu Ignacego Jana Paderewskiego.
Fot. Igor Dziedzicki.
