W sierpniu 2014 roku minęła 6-ta rocznica śmierci wybitnego wychowawcy, pedagoga i społecznika pani Marii Sochańskiej. Była wzorem nauczyciela, która całe swoje życie poświęciła problemom wychowania młodzieży. Miałem szczęście pracować z nią w Radzie Narodowej Miasta i Gminy oraz w Polskim Towarzystwie Turystyczno – Krajoznawczym, chcę więc przypomnieć jej postać.
Maria Sochańska z domu Tomczak urodziła się 12 marca 1923 roku we wsi Swędów gmina Dobra powiat brzeziński. Jej rodzice Anna i Walenty prowadzili własne gospodarstwo rolne. Szkołę Powszechną ukończyła w 1938 r. w Strykowie, a następnie rozpoczęła naukę w Państwowym Gimnazjum im. Staszica w Zgierzu. W grudniu 1939 r. Niemcy zamknęli tą szkołę, więc Maria wróciła do rodzinnego domu i zajęła się pracą w gospodarstwie rodziców. W roku 1942 okupanci wywłaszczyli jej rodzinę, a dorastającemu rodzeństwu groził przymusowy wyjazd na roboty do Niemiec. Maria zbiegła do Generalnej Guberni i znalazła schronienie w internacie Żeńskiej Szkoły Rolniczej w Dąbrowie koło Łowicza. Tu ukończyła roczny kurs rolniczy i sześciomiesięczny kurs spółdzielczości. Jednocześnie brała udział w tajnym nauczaniu, podczas którego zaliczyła program III klasy gimnazjum. W styczniu 1945 roku wkrótce do rodzinnej wsi i podjęła wraz z matką pracę w gospodarstwie rolnym, ponieważ wkrótce po przejściu frontu zmarł jej ojciec. W roku 1947 rozpoczęła naukę na kursach przygotowawczych Wyższej Szkoły Gospodarstwa Wiejskiego w Łodzi. Uczelnie tą ukończyła w 1952 r. uzyskując inżyniera rolnika. Będąc studentką w latach 1947 – 49 pracowała w Komendzie Miejskiej Powszechnej Organizacji „Służba Polsce” na stanowisku instruktorki. Po ukończeniu studiów pracowała w dyrekcji Miejskiego Handlu Detalicznego Łódź – Południe, a następnie w Centralnym Zarządzie Handlu Artykułami Fotograficznymi i Precyzyjno – Optycznymi.
Lecz to nie praca w handlu była jej wymarzonym kierunkiem. Zawsze chciała pracować z młodzieżą, uczyć i wychowywać młode pokolenie. Stąd jej droga prowadziła do zawodu nauczycielskiego i wielu szkół. W roku 1954 rozpoczęła pracę jako nauczycielka biologii i przyrody w szkole Podstawowej w Wojtkowiczach, pełniąc jednocześnie funkcje kierowniczą. Tak było w następnych placówkach oświatowych: w Miłkowicach ówczesnym powiecie drochiczyńskim, w Szkole Przysposobienia Rolniczego w Karolewie, Szkole Podstawowej w Pracach Małych k/ Grójca i od 1971 r. w Wrociszewie koło Warki. Tu w roku 1979 w drugą niedzielę maja Oddziałowa Komisja Turystyki Pieszej PTTK w Warce zorganizowała kolejny Zlot Turystów ” Kwitnące Jabłonie”. Miejscem docelowym była tamtejsza szkoła. Tu radośnie witała nas lekko zadyszana dyrektor szkoły p. Maria Sochańska. Z jej wyjaśnień wynikało, że przed chwilą przybiegła z organizowanego przez siebie czynu Społecznego, budowie drogi Palczew – Wrociszew. Dowiedzieliśmy się, że z miejscowym proboszczem uzgodniła iż tej niedzieli Ksiądz odprawi Mszę Świętą o godzinie 600 rano, aby później rolnicy mogli zająć się wożeniem piasku pod drogę. Byliśmy zachwyceni przygotowaniem przez gospodarzy programu krajoznawczego, zawodów sprawnościowych i ogniska. Miłym akcentem imprezy było spotkanie przy herbatce kierowników i opiekunów drużyn z Gronem Nauczycielskim i Komitetem Rodzicielskim. Tu właśnie Maria Sochańska wyraziła chęć wstąpienia do naszego Towarzystwa i powołania w swojej szkole koła PTTK. Słowa dotrzymała. We wrześniu powstało SKKT-PTTK w Wrociszewie. Od początku prężnie i nieprzerwanie działające do chwili obecnej. Obok organizacji wycieczek, udziału w rajdach i zlotach, to także akcja pomocy zwierzętom, a więc dożywianie w okresie zimowym, budowa karmników i budek lęgowych dla ptaków, wyszukiwanie i likwidacja wnyków. W roku 1980 Maria Sochańska po raz pierwszy weszła w skład Zarządu Oddziału, w którym pełniła odpowiedzialne funkcje, w tym skarbnika w latach 1988-96. Już w roku 1979 została przewodniczącą Oddziałowej Komisji Opieki nad Zabytkami. Dokonała przeglądu wszystkich obiektów zabytkowych i Miejsc Pamięci Narodowej. Wnioski Komisji Zgłaszała do władz samorządowych gminy. Za jej sprawą obiekty zabytkowe otrzymały trwałe opisy. Przy akceptacji Prymasa Polski spowodowała remont nieczynnej kaplicy pałacowej na terenie szkolnym w miejscowości Michałów. Dla mieszkańców wsi jest to miejsce kultu religijnego. Maria Sochańska z chwilą wstąpienia do PTTK rozpoczęła efektywną pracę w Oddziałowej Komisji Ochrony Przyrody, w roku 1988 objęła kierownictwo tego zespołu. Była organizatorem wielu konkursów przyrodniczych w szkołach, gawęd, a także konkursów podczas imprez turystycznych. Podczas każdego rajdu i zlotu zawsze gromadziła wokół siebie dużą grupę młodzieży, która chciała sprawdzić swoją wiedzę. Jej konkursy zawsze zaskakiwały formę, wielokrotnie budziły ciekawość i uśmiech. Koleżanka Maria była człowiekiem bardzo pogodnym i wielkiej dobroci serca. Zawsze radosna, miała wielki talent organizacyjny i gromadziła przy sobie dużą grupę przyjaciół. Jesteśmy jej wdzięczni za ofiarowaną pracę i klimat jaki tworzyła w naszej organizacji. W kadrze PTTK posiadała uprawnienia Strażnika Ochrony Przyrody, Społecznego Opiekuna Zbytków, Organizatora Turystyki i otrzymane w resorcie oświaty po odbyciu szkolenia: Organizatora wycieczek Szkolnych. Gdy w roku 2003 ze względu na stan zdrowia wycofała się z pracy w Zarządzie, często aż do ostatniego czasu życia wchodziła do siedziby PTTK z pytaniem co obecnie robimy, przychodziła na zebrania i spotkania.
Koleżanka Maria Sochańska pracowała Społecznie w Lidze Ochrony Przyrody, Lidze Obrony Kraju i Związku Nauczycielstwa Polskiego. W latach 1978 – 88 była radną Rady Miasta i Gminy w Warce, gdzie najwięcej uwagi poświęcała problemom Komisji Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Była również współorganizatorką biblioteki parafialnej przy kościele pofranciszkańskim. Maria Sochańska była nagrodzona wieloma odznaczeniami za pracę zawodową i społeczną. Otrzymała: Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Złoty Krzyż Zasługi, Medal Komisji Edukacji Narodowej, Odznakę Tysiąclecia Państwa Polskiego, Zasłużony dla Województwa Radomskiego, Srebrną i Złotą Honorową Odznakę PTTK, Odznakę „Zasłużony w Pracy wśród Młodzieży PTTK”, Złotą Odznakę „Zasłużony Działacz Turystyki”. Medal 50-lecia PTTK, Złotą Odznakę Związku Nauczycielstwa Polskiego, Złotą Odznakę Zasłużony Działacz Ligi Obrony Kraju. Z okazji 60-lecia Oddziału PTTK we wrześniu 2007 r. otrzymała z rąk Burmistrza Złoty Medal „Za Zasługi dla Ziemi Wareckiej”.
W dniu 29 kwietnia 2000 r. w Urzędzie Stanu Cywilnego jeszcze w budynku willowym rodziny Lubertów państwo Maria i Zdzisław Sochańscy w otoczeniu licznej rodziny i przyjaciół otrzymali z rąk Burmistrza Warki Mariana Górskiego przyznany im przez Prezydenta RP medal „Za długoletnie pożycie małżeńskie”. Byli wspaniałym nauczycielskim małżeństwem. Pan Zdzisław uczył młodzież języka polskiego. Sam władał tym językiem znakomicie. Podczas licznych wycieczek autokarowych cały czas opowiadał dowcipy i ciekawe wspomnienia. Odpowiedzią zawsze był nieustający śmiech uczestników.
Maria Sochańska swoje pracowite życie zakończyła w dniu 18 sierpnia 2008 r. W trzy dni później na starym wareckim cmentarzu, wśród tych którzy przyszli Ją żegnać znalazł się poczet sztandarowy naszego Oddziału i liczne grono Jej przyjaciół z PTTK. Słowa pożegnania Koleżanki Marii wygłosił prezes Oddziału Andrzej Jasiński.
Spoczęła we wspólnym grobie wraz ze swoim mężem.
Pamięć o jej czynach i wspaniałym życiu na zawsze pozostanie w naszych sercach.
Opracował: Władysław Gwardys
