Więcej
    Strona głównaInstytucjeDworek na DługiejPatroni naszych ulic 3… Ledóchowski Zygmunt

    Patroni naszych ulic 3… Ledóchowski Zygmunt

    Na początku lipca rozpoczęliśmy za „Kurierem Wareckim” i na łamach warka24.pl prezentację patronów naszych ulic, którzy są jednocześnie rodowitymi warecczanami. Po Aleksandrze Gajewskim i Józefie Manczarskim czas na Zygmunta Ledóchowskiego.

    Ledóchowski Zygmunt (1898-1965) – biochemik, prof. Politechniki Gdańskiej. Urodził się 13 października 1898 r. w Warce, w wielodzietnej rodzinie (dziewięcioro rodzeństwa), syn fleczera Karola (1852-1918) i Heleny z Wójcickich (1852-1939)

    Naukę pobierał na kompletach prywatnych prowadzonych w Warce przez Marię Ropelewską. Do gimnazjum początkowo uczęszczał w Gostyninie, następnie w Warszawie (gimnazjum Jana Zamojskiego), które ukończył, po rocznej przerwie spowodowanej działaniami wojennym. Od roku 1918 do 1928 pracował jako nauczyciel szkół powszechnych
    i kursów dla dorosłych w Warszawie i woj. warszawskim, m.in. w Laskach k. Warki. Od 1921 pracę zarobkową łączył ze studiowaniem chemii na Uniwersytecie Warszawskim. W latach 1929-1934 pracował jako chemik w Państwowym Zakładzie Higieny w Warszawie i przygotowywał dysertację doktorską pt. Studia w dziedzinie związków organicznych złota, którą obronił w 1932. Od 1934 do września 1939 r. pracował w Okręgowej Izbie Kontroli Państwowej przy kontroli przemysłowych zakładów chemicznych.

    Podczas okupacji hitlerowskiej był asystentem w Państwowym Zakładzie Higieny w Warszawie oraz aktywnie uczestniczył w konspiracyjnej działalności Armii Krajowej m. in. w podziemnej produkcji materiałów wybuchowych.

    W latach 1945-1946 kierował Działem Chemii w Zakładzie Higieny oraz powadził wykłady z chemii ogólnej na Wydziale Lekarskim i Stomatologii Uniwersytetu Łódzkiego. Od 1947 do końca życia pracował w Politechnice Gdańskiej, najpierw jako docent, potem prof. nadzwyczajny, kierownik Katedry Organopreparatorów i Chemii Peptydów. W 1965 objął funkcje Dziekana Wydziału Chemicznego, którą sprawował do końca życia. Równocześnie, w instytucie Chemii Organicznej Polskiej Akademii Nauk kierował pracownią związków heteroorganicznych oraz pracownią chemioterapii przeciwnowotworowej.

    Początkowo naukowe zainteresowania koncertował wokół chemioterapii i poszukiwania środków przeciwgruźlicznych. W latach 1955-1959 wyniki swych badań prezentował na sesjach naukowych organizowanych przez Politechnikę Gdańską oraz w periodykach naukowych. Od 1954 zajmował się problematyką leczenia nowotworów. Zespół katedry kierowany przez Ledóchowskiego zgłosił do produkcji przemysłowej, np. w 1956 – pronestyl (lek nasercowy), w 1960 – fenactil i dominal (leki psychotropowe), ledakryn od nazwiska prof. Ledóchowskiego (znany zagranicą jako nitrakrypina). Rezultaty swych badań przedstawił na zjazdach w Warszawie (1959) i Łodzi (1964), na VIII Międzynarodowym Kongresie Przeciwrakowym w Moskwie (1963), na sesji Biologii Nowotworów PAN we Wrocławiu (1948).

    Dorobek naukowy Ledóchowskiego obejmuje ok. 100 prac, w tym wiele skryptów i podręczników, np. Zarys chemii nieorganicznej (1946), Proste cukry (1947, 1952), Zarys chemii organicznej (1948), Podręcznik chemii fizjologicznej (z S. Przełęskim, 1947, 1950), Chemia organiczna dla studentów medycyny i stomatologii (z Józefem Skarżyńskim, 1947, 1949, 1952), Preparatyka organiczna (1954). Opublikował też dwie monografie: Chemia w służbie człowieka (1950), Sympozjum o niektórych lekach syntetycznych (1956). Ponadto szereg prac ogłosił w pismach polskich („Biuletyn Polskiej Akademii Nauk”, „Zeszyty Naukowe Politechniki Gdańskiej”, „Roczniki Chemii (1958-1963), „Przemysł Chemiczny”, „Patologia Polska”, „Archiwum Immunologii i Terapii Doświadczalnej”, „Nowotwory”) oraz w zagranicznych: „Biological Section of the Work Ball of polish Medic, Science and History” (Chicago), „Sciences Chemiques” (1960, 1961), „Biuletin de I`Acadèmie Polonaise de Sciences – Serie des Sciences Chemiques” (1960, 1961), „International Cancer Congress” (1962), „Acta Unions Internationales Concerum” (Louvin 1964), „Nature”.

    Ledóchowski był czynnym, aktywnym człowiekiem i przewodniczącym wielu towarzystw naukowych, np.: Gdańskiego Towarzystwa Naukowego, Toruńskiego Towarzystwa Naukowego, Towarzystwa Przyrodników im. Kopernika, Komitetu Chemii i Technologii Organicznej PAN, Polskiego Towarzystwa Chemicznego (przewodniczący), członkiem Rady Naukowej Instytutu Farmaceutycznego i Instytutu Antybiotyków. W latach 1952-1954 wchodził w skład redakcji pisma „Wiadomości Chemiczne”.

    Za udział w walce o niepodległość, aktywność społeczną i naukową odznaczony został licznymi orderami, odznakami i medalami: Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Medalem Dziesięciolecia, Dyplomem Światowej Rady Pokoju, Dyplomem Ogólnopolskiego Komitetu Frontu Jedności Narodu.

    Żonaty był z polonistką, dr Jadwigą z Kobylińskich (1896-1986), m. in. współautorką (z Marią Froelichową) podręcznika Ćwiczenia w pisaniu dla klasy II szkoły podstawowej (Warszawa 1947), wicedyrektorem VI Liceum Ogólnokształcącego w Gdańsku. Zmarł bezpotomnie 15 listopada 1965 r. w Gdańsku i zgodnie ze swoją wolą pochowany został w rodzinnym grobowcu, na cmentarzu w Warce.

    Wujek Zygmunt, uczuciowo był bardzo związany z rodzinną Warką. Pomagał wielu osobom z naszego grodu. Był inicjatorem rozbudowy grobowca Rodziny Ledóchowskich na starym cmentarzu w Warce. Wraz z Nim, Jego małżonką i rodzicami, spoczywają w nim, m. in.: siostra Zofia Nowakowska (1886-1970) przez ponad 40 lat zasłużona warecka nauczycielka. Jej mąż Feliks (1898-1971), patron wareckiej ulicy, żołnierz 1939 r., społecznik, ludowiec. Brat Albin (1890-1977) uczestnik wojny z bolszewikami w 1920 r., pracownik NiK. Syn Albina – Andrzej Ledóchowski (1923-1984), Powstaniec Warszawski 1944 r., późniejszy Profesor na Politechnice Gdańskiej. Siostra Andrzeja, Hanna (1921-2005) Psycholog w W-wie. Siostra Izabella Ledóchowska-Kulawik (1901-1983) Radna M.R.N. w Warce, Sekretarz Zarządu Miejskiego (po 1945 r.) za czasów Burmistrza Wiktora Krawczyka.

    Tadeusz Kulawik – Siostrzeniec prof. Ledóchowskiego

    Dworek na Długiej
    Dworek na Długiejhttp://dworek.warka.pl/
    Gminna Instytucja Kultury w Warce. Adres: ul. Długa 3, 05-660 Warka. Tel. +48 667 22 70. Stałe godziny pracy : Pn-Pt 8.oo-16.oo Dodatkowo w godzinach popołudniowych i w sobotę odbywają się zajęcia tematyczne z instruktorami.

    NAJPOPULARNIEJSZE