Park otwarty, cieszymy się, że w tym trudnym okresie możecie wyjść na spacer. Zapraszamy jednocześnie na wirtualną wycieczkę, w kilku odcinkach przybliżymy Państwu historię naszego parku, walory przyrodnicze i legendy.
SPACERKIEM PO PARKU odcinek 1.
Dziś trochę ogólnych informacji, tytułem wstępu. Krajobrazowy park w Winiarach został założony w poł. XVIII w., a następnie przekształcony w XIX i I poł. XX w. To jeden z najbardziej urokliwych fragmentów Warki. Wyczuwa się tu swoisty genius loci. Niezwykłe jest jego położenie na skarpie, w zakolu starorzecza Pilicy. Ciekawa, a zarazem tajemnicza jest historia parku, pełna legend przekazywanych z pokolenia na pokolenie. Niektóre drzewa pomnikowe pamiętają jeszcze czasy Pułaskich. Dla mieszkańców Warki to miejsce wyjątkowe. Dla przybyszów – urzekające atmosferą, dziewiczą przyrodą i wieloma historiami. Tradycja miejscowa mówi, że park był ulubionym miejscem zabaw młodego Kazimierza Pułaskiego, a pod jedną z lip miał odpoczywać Tadeusz Kościuszko.
Park ma powierzchnię 15, 81 ha, położony jest na obszarze tarasu nadzalewowego rzeki Pilicy, na skarpie i na tarasie zalewowym rzeki. Obecnie to teren w dzielnicy miejskiej. Dawniej był usytuowany za miastem, a do parku prowadziła aleja obsadzona lipami, która ciągnęła się od kościoła franciszkańskiego do pałacu.
Skarpa dzieli park na dwie różne jednostki krajobrazowe. Park górny z zachowanymi okazami starego drzewostanu, na który składają się pospolite w krajobrazie polskim drzewa liściaste: lipa, dąb, jesion, klon, wiąz, kasztanowiec zwyczajny, z dużym udziałem zadomowionej robinii akacjowej. Znajdowały się tu również odmiany drzew pozaeuropejskich takich jak: katalpy i platany. Do najpiękniejszych okazów należą cztery kilkusetletnie dęby, uznane za pomniki przyrody, a także ponad stuletnie lipy.
Na skarpie i blisko jej podnóża istnieje las o charakterze grądu. Bliżej rzeki znajdują się łęgi jesionowo olszowe. Brzeg rzeki okala pas półnaturalnych łąk, z czasem obrośnięty przez olchy, wierzby czy czeremchę pospolitą.
Teren parku dolnego przeszywa sieć kanałów wodnych. Gdzieniegdzie można tu dostrzec fragmenty dawnej winnicy.
Teren parku leży w granicach obszaru Natura 2000 – Dolina Pilicy PLB140003, a znaczna jego część na obszarze Natura 2000 – Dolina Dolnej Pilicy PLH140016. Obowiązują tu Dyrektywy Rady Europy tzw. „Siedliskowa” i „Ptasia”, które chronią dzikie siedliska przyrodnicze oraz wiele gatunków ptactwa.
W latach 2013-2014 park został poddany rewitalizacji. W kolejnym odcinku przejdziemy do szczegółów.
fot. Rafał Donica
