Warecki Oddział PTTK zaprosił młodych turystów na 24 rajd, rajd zimowy, „Tędy Szła Wolność”. Tym razem organizatorzy postanowili przekazać turystom informacje dotyczące tragicznych losów Żydów w okresie II wojny światowej i ciekawą historię Radomia na przestrzeni wieków.
Wyruszyli na szlak 22 lutego 2025r., i jak przystało na rajd pieszy, przy lekkim mrozie i pięknym słońcu, które dodawało turystom otuchy. Na starcie pojawiło się ponad 170 turystów z dziewięciu szkół: Michałowa, Wrociszewa, Ostrołęki, Konar, SP nr 1 i PSP nr 2 w Warce, Nowej Wsi, Sułkowic i Częstoniewa. Wyruszyli ze stacji PKP w Warce pociągiem do Radomia. Już w pociągu ogromna grupa turystów zwróciła sympatyczne zainteresowanie pasażerów i obsługi.
Po dotarciu do Radomia odbyła się „bojowa narada opiekunów grup”, którym przekazano informacje dotyczące przebiegu tras turystycznych. Turyści podzielili się na dwie grupy. Jedna wyruszyła z młodym przewodnikiem, Jakubem Sokołowskim, licealistą, pasjonatem historii, miłośnikiem historii miasta Radomia. Poprowadził grupę szlakiem martyrologii Żydów.
Prześladowania Żydów w czasie II wojny światowej rozpoczęły się zaraz po zajęciu Radomia przez Niemców. Żydów pozbawiono praw publicznych, mienia, a w kwietniu 1941 r. utworzono getta: duże w śródmieściu, wokół ulicy Wałowej, i małe na Glinicach. W zamkniętych dzielnicach, gdzie stłoczono ponad 30 tys. Żydów z Radomia i okolic, panowały bardzo złe warunki. Brakowało żywności, szerzyły się choroby. Likwidacja dużego getta rozpoczęła się 17 sierpnia, nocą. „Przez trzy noce i dwa dni, systematycznie robiono obławy na kobiety i dzieci, blok za blokiem, budynek za budynkiem. Wiele osób zabito na miejscu, żadnych szans nie mieli starzy i chorzy, dzieci. Większość radomian trafiła do obozu zagłady w Treblince. Z Księgi Pamiątkowej Żydów Radomskich wiadomo, że „Tylko jedna osoba przeżyła tę podróż pociągiem i wróciła do Radomia.
Przewodnik poprowadził również turystów po starej części Radomia, miejscu gdzie turyści mogli obejrzeć pozostałości Zamku Królewskiego, wzniesionego przez Kazimierza Wielkiego w XIV w i rozbudowanego przez Zygmunta Starego prawie 200 lat później. Piękny zamek, który pełnił rolę wygodnej rezydencji dla króla, został spalony w 1655 r przez Szwedów w czasie Potopu. W XIX wieku zburzono mury obronne miasta, a wraz z nimi ostatnie wieże zamkowe i mur z bramą. Przebudowano także zachowany do dziś parter dawnego zamku. Ze względów na zły stan rozebrany został także budynek gospodarczy, a na jego fundamentach wzniesiono nowy istniejący do dziś. Współcześnie, obok Domu Wielkiego, zachowały się części murów obronnych i ciekawe piwnice.
Następnie grupa przeszła do muzeum. Muzeum Historii Radomia to nowoczesna ekspozycja, łącząca tradycyjną formę muzeum z multimediami. W zabytkowych wyremontowanych kamienicach radomskiego Rynku powstała efektowna, trzykondygnacyjna wystawa, będąca efektem zarówno pracy historyków oraz muzealników, jak i specjalistów od identyfikacji wizualnej. Na trzech kondygnacjach, poczynając od piwnic, prezentuje dzieje Radomia od IX wieku do końca II wojny światowej.
W tym czasie, druga grupa rajdowiczów, zwiedziła muzeum, a następnie, z niezastąpionym przewodnikiem, wyruszyła na zwiedzanie Radomia, miasta, które w swoim czasie walczyło o miano stolicy Polski.
Po porcji historii Radomia i walk Polaków o wolność na przestrzeni wieków turyści udali się na zasłużony odpoczynek do McDonalds, gdzie zjedli zamówione przez siebie zestawy.
Droga powrotna, oczywiście pociągiem, była ciekawą formą przemieszczania dla współczesnych, młodych ludzi. Niektórzy, jak mówili, jechali po raz pierwszy.
Do zobaczenia na trasie rajdu „Witaj Wiosno”.
Zarząd Oddziału PTTK W Warce
