Czy pamiętacie Państwo nasze wspólne spacery po parku online?
Wracamy do tego tematu, na zewnątrz zrobiło się mroźno, a nasz park jest trochę uśpiony. Tym razem zapraszamy do poznania jego walorów przyrodniczych. Ścieżka edukacyjna zaprowadzi nas z górnego parku do rzeki, pomoże zgłębić wiedzę o bogactwie skupisk roślinnych i ptasich w dolinie dolnej Pilicy. Stary park w Winiarach jest nie tylko zabytkiem kultury, ale wyróżnia się także niezwykłym bogactwem siedlisk przyrodniczych i populacji ptaków. Roślinność parku odznacza się dużą naturalnością. Park wyróżnia się również dużą ilością gatunków lęgowych ptaków, a szczególnym elementem siedliskowym są tu uschnięte lub powalone drzewa (nie zawsze sprzątane od razu po zawaleniu). Stwierdzono tu 47 gatunków dziko żyjących ptaków, w tym 37 gatunków lęgowych i 6 prawdopodobnie – nieregularnie lęgowych. Przykładowo w Warszawie w dużym Parku Skaryszewskim (około 50 ha) – 32 gatunki. Zatrzymajmy się na chwilę tuż za zejściem do kapliczki Matki Boskiej, obok stawu. Tu znajduje się początek trasy z górnego parku do dolnego i przystanek 1 naszej ścieżki edukacyjno-przyrodniczej zatytułowany „Grądy”.
-Grądy to wielogatunkowe lasy liściaste, jeszcze kilka wieków temu dominujące w krajobrazie Mazowsza. Na skutek karczowania pod uprawy, porastają obecnie niewielką powierzchnię. W dolinach rzecznych zajmowały obszary znajdujące się poza zasięgiem systematycznych zalewów. Lasy określane są jako dębowo-grabowe lub dębowo-lipowo-grabowe, co wynika z dominacji grabu pospolitego, dębu szypułkowego i lipy drobnolistnej.
-Warstwę podszytu buduje tu trzmielina europejska, leszczyna pospolita i porzeczka alpejska. Gatunkiem wartym uwagi (szczególnie w okresie wiosennym), wyróżniającym dla grądów jest zdrojówka rutewkowata, rzadka w regionie.
-Jednym z dominujących gatunków ptaków na terenie górnego parku w Winiarach jest kwiczoł.
-Kwiczoł (Turdus pilaris), z rodziny drozdowatych jest niewielkim ptakiem wędrownym, wielkością i sylwetką zbliżonym do kosa, ciało długości 24-27 cm, rozpiętość skrzydeł ok. 39–43 cm, masę ciała ok. 80–140 g. Obie płci ubarwione są podobnie. Wierzch ciała ma trójbarwny: głowa i kuper szare, płaszcz brązowy, ogon brunatno czarny. Spód ciała gęsto plamkowany na beżowym tle. Pierś żółtawa lub pomarańczowa, brzuch biały.
-Kwiczoły są aktywnymi i hałaśliwymi ptakami, odzywają się często czkającym głosem. Wydają charakterystyczne „czak-czak-czak” lub „cze-czerrr”, podobne nieco do głosu sroki. W locie odzywają się miękkim, zduszonymi „sii”. Gniazdo umieszczają wśród gałęzi drzew, budują je z liści i traw zlepionych iłem lub gliną, wyściełają miękkimi częściami roślin.
-Kwiczoły nie boją się ludzi. Odżywiają się drobnymi bezkręgowcami, głównie owadami i ich larwami oraz dżdżownicami, a także nasionami i owocami. Jesienią i zimą zjadają głównie jagody i owoce. Są ptakami lęgowymi całego kraju, liczne na wschodzie i w centrum kraju. Zimą kwiczoły skupiają się często w stada liczące po kilkaset osobników, obsiadające drzewa i krzewy z owocami.
-Na terenie naszego parku górnego można spotkać 20 par kwiczołów.
-Kwiczoły mają rzadki wśród ptaków śpiewających zwyczaj gromadnego atakowania i przeganiania intruzów, nawet znacznie większych od nich. Główną bronią jest ich własny kał, którym obryzgują wroga.
-Dawniej polowano na kwiczoły w celach konsumpcyjnych. Zjadane przez ptaki jagody jałowca i jarzębiny nadawały mięsu charakterystyczny aromat, dzięki czemu były wysoko cenione przez dawnych myśliwych.
