W piątek 22 września w sali koncertowej Centrum Edukacyjno-Muzealnego przy Muzeum im. Kazimierza Pułaskiego w Warce odbyło się niecodzienne wydarzenie. Młody, jednak już doświadczony i utytułowany artysta Maciej Skrzeczkowski zaprezentował na specjalnie dostarczonym fortepianie historycznym wzorowanym na instrumentach z początku XIX wieku utwory Franciszka Lessla, Josepha Haydna i Daniela Steibelta.
Licznie przybyłych gości powitał jeden ze współorganizatorów koncertu – dyrektor Gminnej Instytucji Kultury „Dworek na Długiej” Andrzej Zaręba. Przedstawił genezę tego jak doszło do podjęcia współpracy z Narodowym Instytutem Muzyki i Tańca, której celem jest z jednej strony promocja twórczości Franciszka Lessla – kompozytora i pianisty żyjącego w latach 1823-1836 nieopodal Warki, we wsi Pilica, a z drugiej strony – pomoc przy odbudowie niszczejącego nagrobka artysty, który znajduje się na cmentarzu w podwareckiej Ostrołęce. Następnie głos zabrał dyrektor Narodowego Instytutu Muzyki i Tańca Lech Dzierżanowski, który potwierdził chęć współpracy i pomocy, pogratulował lokalnej inicjatywy powstania Społecznego Komitetu Ratowania Nagrobka oraz zapraszając na koncert przedstawił dorobek i osiągnięcia występującego artysty.
Publiczność miała okazję usłyszeć Sonatę fortepianową c-moll Hob. XVI:20 Josepha Haydna, Sonatę fortepianową C-dur op. 6 Franciszka Lessla, Wariacje na fortepian Es-dur na temat „Un bouquet de rosmarin” Daniela Steibelta oraz Wariacje na fortepian a-moll na temat „Jichaw Kozak za Dunaj” op. 15 Franciszka Lessla. Niezwykle młody artysta oczarował zgromadzoną publiczność. Gratulacji nie było końca, padły też deklaracje, że nie jest to ostatnia muzyczna wizyta Macieja Skrzeczkowskiego w Warce.
Koncert zorganizowany został przez Narodowy Instytut Muzyki i Tańca przy współpracy z Gminną Instytucją Kultury „Dworek na Długiej”, Muzeum im. K. Pułaskiego w Warce oraz Społecznym Komitetem Ratowania Nagrobka Franciszka Lessla na Cmentarzu w Ostrołęce koło Warki.
Zachęcamy wszystkich do wsparcia inicjatywy uratowania nagrobka Franciszka Lessla. Społeczny Komitet w którego skład weszli przedstawiciele lokalnych instytucji i organizacji zbiera środki na ten cel. Można przekazać darowiznę na konto 61 9154 0005 2001 0098 3361 0001 z dopiskiem LESSEL (konto użyczone przez Stowarzyszenie W.A.R.K.A.) lub wpłacić je poprzez portal zrzutka.pl/5yn6em.
Zdjęcia: Muzeum im. K. Pułaskiego
Franciszek Lessel
Polski kompozytor i pianista, urodzony ok. 1780 roku w Warszawie, zmarł 26 grudnia 1838 w Piotrkowie Trybunalskim, pochowany na cmentarzu w Ostrołęce niedaleko Warki.
Pierwsze lekcje młody Franciszek pobierał od swojego ojca Wincentego Ferdynanda Lessela, który był również kompozytorem. Pod koniec 1799 r. wyjechał do Wiednia, gdzie podjął – jako jedyny Polak, kompozytorskie studia u Josepha Haydna. Po śmierci swego mistrza w 1809 r. wrócił do Polski. Koncertował (grał na fortepianie i harmonice szklanej), udzielał lekcji muzyki, komponował własne utwory. Jego koncerty odbywały się w Wiedniu, Krakowie, Warszawie, a także w Puławach, gdzie jego ojciec zorganizował orkiestrę na dworze Czartoryskich.
Nieszczęśliwie zakochany w nieślubnej córce księżnej Izabeli Czartoryskiej – Cecylii Beydale. Małżeństwo nie mogło dojść do skutku ze względu na różnice w urodzeniu i złą sytuację finansową kompozytora. Według podania, Wariacje na temat polskiej pieśni ludowej a-moll Lessel napisał właśnie dla Cecylii. Utwór ten jest bardzo efektowny i silnie emocjonalny – szereg dramatycznych i burzliwych wariacji został poprzedzony sentymentalnym tematem głównym, który powraca na koniec jako swoisty epilog.
Po roku 1812 rozgoryczony Lessel zdecydował się zostać administratorem w majątku Gzików koło Kalisza. Sprawy muzyczne w jego życiu zeszły na plan dalszy, nie zaniechał jednak zupełnie komponowania. Od 1823 był pełnomocnikiem dóbr Marii Wirtenberskiej w Pilicy, nadzorował rozbudowę i urządzenie parku romantycznego. W roku 1836 został administratorem w Instytucie w Marymoncie, a w 1837 – inspektorem gimnazjum gubernialnego w Piotrkowie Trybunalskim, gdzie zmarł w 1838 r.
W muzyce Lessela słychać wpływy Haydna i Mozarta, jak też silny związek ze stylem brillant. Do najciekawszych z nielicznie zachowanych utworów należy Koncert fortepianowy C-dur op. 14 z motywami ludowymi (mazur, pieśń kozacka) w finałowym Rondzie. Lessel jest także autorem kilku sonat fortepianowych nawiązujących w pewnym stopniu do stylu J. Haydna. Są to jedne z najlepszych, a także jedne z niewielu zachowanych polskich sonat fortepianowych z epoki klasycyzmu.
