Muzeum im. Kazimierza Pułaskiego w Warce pozyskało fundusze z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego na realizację zadania konserwatorskiego pn. „Konserwacja kolekcji zegarów z Muzeum im. Kazimierza Pułaskiego w Warce”, etap I. Jeszcze w tym roku zostaną poddane pracom konserwatorskim trzy cenne zegary z ekspozycji stałej pałacu Pułaskich. Celem całego zadania jest konserwacja kolekcji 11 zegarów z okresu XVIII – XIX w. i ochrona zabytkowych obiektów przed postępującym zniszczeniem. Realizacja zadania stanowi kontynuację planów Muzeum im. Kazimierza Pułaskiego, czyli sukcesywne uzupełnianie i tworzenie ekspozycji stałej jako „muzeum-domu” oraz tworzenie atmosfery siedzimy polskiego szlachcica ziemianina, pełnej ciekawych przedmiotów i bibelotów. Wiele eksponatów z wystawy stałej pałacu Pułaskich zostało poddanych konserwacji w latach 2010-2015 w ramach projektu rewitalizacji. Do konserwacji pozostała kolekcja zegarów oraz pojedyncze eksponaty.
Zegary stanowią ważny element wyposażenia wnętrz Muzeum im. Kazimierza Pułaskiego, niemal w każdym pomieszczeniu znajduje się tu zegar, a nawet dwa. Są to cenne eksponaty z okresu XVIII-XIX w., z pełnymi mechanizmami, często pozytywkami, nie poddawane konserwacji przez wiele lat. Stan zachowania zegarów nakazuje reperować je, zabezpieczyć przed dalszym, postępującym zniszczeniem. Zadanie zostało podzielone na etapy. W I etapie, w 2019 r. zostaną zakonserwowane i zreperowane trzy zegary:
- zegar szafkowy stojący, John Taylor/Londyn, Anglia, XVIII w., zdobiony rokokowymi okuciami z brązu, z trójczęściową szafką, z mechanizmem kwadransowym, z 8 dzwonkową pozytywką. Poza konserwacją obudowy, zdobień i uruchomieniem mechanizmu, zostanie nareperowana pozytywka. Zegar będzie chodził i wygrywał melodyjki;
- zegar kominkowy, Wiedeń, ok. 1830, z brązu złoconego, zdobiony kolumienkami i plecioną winną latoroślą, wahadło z motywem ukwieconej liry, cały nakryty oryginalnym kloszem z gładkiego, białego szkła. Zegar zostanie odczyszczony i zakonserwowany, będzie miał naprawione wahadło, mechanizm i pozytywkę.
- zegar ścienny typu kartel, Johann Christian Brethauer (ok 1685-1751), Wiedeń?, XVIII w., wiszący z emaliowanym cyferblatem i datownikiem, w obudowie architektonicznej, złoconej. Zegar zostanie wyreperowany wraz z mechanizmem. Obudowa będzie posklejana, oczyszczona i ponownie pozłocona.
Koszt I etapu prac w 2019 roku to 32 800 zł. Prace konserwatorskie wykonuje jeden z najbardziej cenionych mistrzów zegarmistrzowskich, konserwator zegarów antycznych Marek Biń. Jesteśmy przekonani, że zakonserwowane i uruchomione zegary nie tylko będą wspaniałą ozdobą pałacu Pułaskich, ale dzięki wydawanym dźwiękom takim jak cykanie i wybijanie kurantów, stworzą niepowtarzalną atmosferę dawnego domu.
Muzealnicy często odkrywają daty, nazwiska, pewne historie – przypadkowo, a konserwacji obiektów towarzyszą niespodzianki. Tak dzieje się również i tym razem. Po rozebraniu zegara ściennego typu kartel okazało się, że na odwrocie emaliowanej tarczy widnieje napis: „Franciszek Ksawery Paweł Korwin Pułaski 1801 lub 1807, Ciechanowic…”. Mamy nadzieję, że uda nam się rozszyfrować zagadkę i poinformować Państwa, o którym Pułaskim mowa.
Iwona Stefaniak
Dyrektor muzeum
