SPACERKIEM PO PAŁACU – odcinek 6
Salon Ignacego Jana Paderewskiego
Drugi pod względem wielkości salon pałacu, z wyjściem na taras, poświęcony jest Ignacemu Janowi Paderewskiemu ( 1860 – 1941 ) – światowej sławy pianiście, kompozytorowi, politykowi, wielkiemu mężowi stanu i filantropowi. Nie kto inny, tylko Helena Modrzejewska pomogła młodemu Paderewskiemu na drodze do wielkiej kariery. W 1884 r. dobrze zapowiadający się muzyk spotkał pod Tatrami Modrzejewską, wypoczywającą w kraju. Słynna aktorka postanowiła pomóc zdolnemu pianiście i wystąpiła z nim na koncercie w Krakowie. Spory dochód z występu przeznaczono na dalsze kształcenie Paderewskiego w Wiedniu. Po kilku latach artysta podbił sale koncertowe Ameryki i całego świata. Paderewski był zaprzyjaźniony również z Rudolfem Modrzejewskim. Obaj panowie spotykali się już w dzieciństwie, ucząc się w Warszawie gry na fortepianie. Warto zwrócić uwagę na egzemplarz tego szlachetnego instrumentu, który stoi w salonie. Fortepian Bösendorfer z roku 1832 jest darem zasłużonej familii Grabskich. Grał na nim sam Paderewski, odwiedzając prosfora Stanisława Grabskiego w jego domu w Warszawie. Był wówczas u szczytu sławy.
W 1913 r. Paderewski zamieszkał na stałe w USA, a jego kontakty z amerykańskimi prezydentami przysłużyły się Polsce. Zarówno podczas I jak i II wojny światowej zdobywał przychylność władz amerykańskich dla sprawy niepodległości Polski. Do dziś zachowała się jego korespondencja z najważniejszymi politykami amerykańskimi, a także z Polakami rozrzuconymi po świecie. Wielkimi sprzymierzeńcami Paderewskiego były ośrodki polonijne w Chicago, Detroit i Buffalo, stąd wiele pamiątek w wareckim muzeum, przekazanych przez Polonię z USA, m.in. fotografie, listy z oryginalnymi autografami pianisty czy bogata literatura. Niektóre z nich zostały wyłożone na sekreterze czeczotowo – brzozowej z I poł. XIX w. Warto zwrócić uwagę np. na program pierwszego koncertu w USA, który miał miejsce w 1891 r. i to od razu w słynnej sali Carnegie Hall.
W salonie zaprezentowano cenne portrety mistrza. Wyjątkowa jest para portretów I.J. Paderewskiego i jego małżonki Heleny. Obrazy pochodzą z posiadłości Paderewskiego – willi Riond-Bosson w Szwajcarii. Zbiory z willi pianista przekazał Muzeum Narodowemu w Warszawie na mocy testamentu z 1930 r. Autorem portretów jest franko-szwajcarski malarz Charles Giron (1850-1914), który był zaprzyjaźniony z Paderewskim. Portrety powstały w 1907 r. i 1909 r. Kiedy w 1967 r. otwarto w Warce Muzeum im. Kazimierza Pułaskiego, portrety pary Paderewskich trafiły do salonu poświęconego wielkiemu pianiście. Były tu prezentowane do 1988 r. Od 2004 r. zdobiły ściany gabinetu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W sierpniu 2018 r.portrety powróciły na ekspozycje stałą Muzeum im. Kazimierza Pułaskiego, dzięki decyzji wicepremiera prof. Piotra Glińskiego i uprzejmości dyrekcji Muzeum Narodowego w Warszawie.
Warto zwrócić uwagę również na niewielkich rozmiarów portret, namalowany za życia pianisty przed 1932 r. przez Leonarda Stroynowskiego. W empirowej komodzie z XIX w. możemy oglądać kolekcję pamiątkowych łyżeczek Paderewskiego z miast amerykańskich. Wnętrze salonu wypełnia komplet mebli w stylu dyrektoriatu z przełomu XVIII i XIX w. Z tego samego okresu pochodzą: kandelabr figuralny z brązu złoconego, para wazonów kryształowych ze zdobieniami brązowymi, zegar z białego marmuru, zdobiony brązem pozłacanym, a także zegar empirowy w kształcie amfory, stojący na podłodze. Wystrój uzupełnia dywan perski z motywem rajskiego ogrodu, datowany na XIX w., kolekcja amerykańskich map z XIX w. Według ostatniego prywatnego właściciela pałacu, Paderewski odwiedził Winiary. Nie ma jednak żadnego dowodu potwierdzającego tę wizytę.
W kolejnym odcinku zabierzemy Państwa na poddasze pałacu, gdzie znajduje się biblioteka.
fot. Igor Dziedzicki.
