Nikt nie podejrzewał nawet, że wydarzenie z roku 1869, które miało miejsce na przedgórzu kantabryjskim w okolicach zamku Santillana sur Mar, zmieni całkowicie nasze poglądy na temat… życia człowieka pierwotnego, poziomu jego rozwoju artystycznego i umiejętności. Cóż się wówczas stało? W zasadzie nic szczególnego – chart wpadł do rozpadliny w ziemi. W ten sposób otworzyła się jaskinia, którą miejscowe dzieciaki natychmiast zaczęły wykorzystywać jako plac zabaw. Dopiero w 1878 roku, Don Marcelino de Sautuola – właściciel tych ziem – zorientował się, że jaskinia taka może zawierać ślady pobytu praczłowieka. Po niezbędnych przygotowaniach teoretycznych, rozpoczął wykopaliska, które potwierdziły owe śmiałe przypuszczenia. Towarzysząca mu w podziemnych wyprawach mała córeczka Maria, wcisnęła się kiedyś w wąski korytarz jaskini i … odkryła prehistoryczną „kaplicę sykstyńską” – czyli sławne malowidła z Altamiry. W świetle pochodni widać było kłębiące się na sufitach i ścianach (mniej) stada przepięknych zwierząt, prawdziwymi niemal, wyrazistymi, oczami spoglądających na intruzów. W głębokiej ciszy, przerywanej jedynie odgłosem kropel od czasu do czasu odpadających ze stropu, stali oboje oniemiali, onieśmieleni, zachwyceni… Później nawet sam ówczesny król Hiszpanii Alfons XII wcisnął się do tej dziury, by podziwiać niezwykłe malowidła i przeżył podobne uniesienia. Przyjęty i zadziwiony ogłosił ich odkrywczynię, malutką Marię de Sautuola, bohaterką narodową ! Teraz trzeba było zainteresować odkryciem świat naukowy i przystąpić do szczegółowych badań. Niebawem odbył się w Lizbonie zjazd prehistoryków – największych ówczesnych autorytetów w tej dziedzinie. Debatowano oczywiste także nad sprawą malowideł z Altamiry i orzeczono, że: „jest rzeczą niemożliwą aby ludzie epoki lodowcowej, z ich prymitywnymi narzędziami, mogli tworzyć obrazy dorównujące nowoczesnością techniki dziełom francuskich impresjonistów”. (Cartailhac cyt. Za H. Wendtem). Niestety, żaden z tych luminarzy wiedzy nie odwiedził Altamiry! W dodatku jeszcze, pan na Santillana sur Mar – sprawca całego zamieszania, ogłoszony został: fałszerzem, oszustem i naciągaczem!
Dziś znamy już bardzo wiele jaskiń podobnych do Altamiry. Dzieła pierwotnych ludzi, które w nich odkrywamy wciąż zaskakują i zadziwiają, ale ich odkrywcy nie mają już takich kłopotów jak Don Sautuola.
Hanna Szczapanowska – koordynator WAW
Zapraszamy do „Dworku na Długiej” na bezpłatny, otwarty wykład Wareckiej Akademii Wiedzy 28 lutego o godz. 17:30. Temat „PREHISTORYCZNE SKARBY SZTUKI UKRYTE W JASKINIACH”, który zaprezentuje Monika Agnieszka KLIMOWICZ zaciekawi zapewne nie tylko dzieci, młodzież, ale i dorosłych. Zainteresowanym polecamy też „Wielki atlas prahistorii człowieka” Jana Jelinka, gdzie znajdą Państwo mnóstwo przepięknych ilustracji.
