Warecki Oddział PTTK im. Wiktora Krawczyka w dniach 4-5 lutego 2023r. zaprosił swoich członków i sympatyków na wycieczkę śladami czarnego złota na Górnym Śląsku. Pogoda, jak nakazuje tradycja, dopisywała. Lekki mrozek i biała pokrywa śnieżna nastrajały pozytywnie wareckich turystów.
Zapowiadał się intensywny, pełen emocji dzień. Najpierw turyści zwiedzili Śląskie Centrum Wolności i Solidarności, gdzie od przewodników, świadków pacyfikacji kopalni „Wujek” usłyszeli wstrząsającą historię grudnia 1981r., obejrzeli film ukazujący tragiczną historię tamtych dni opowiedzianą ustami uczestników i świadków tych wydarzeń. Kopalnia, której historia wpisuje się w dzieje Polski pierwszy urobek węgla wysłała na powierzchnię w 1899 r. Powstała z połączenia kopalni „Beata” i kopalni „Oheim”. Dopiero w 1922r., po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, nadano kopalni nazwę „Wujek”. Kilka lat przed wybuchem II wojny światowej, w 1936 r., górnicy rozpoczęli strajk okupacyjny. Wywołany był on tragicznymi warunkami pracy i płacy. Kolejny strajk rozpoczął się 1 września 1980 r. zakończony porozumieniem jastrzębskim i rozpoczęciem działalności „Solidarności” na terenie kopalni. 16 grudnia 1981 doszło do masakry górników strajkujących przeciw ogłoszeniu stanu wojennego. Podczas pacyfikacji siłami milicji oraz wojska i w wyniku strzałów oddziału ZOMO zginęło 9 górników, a 23 zostało rannych. Było to jedno z najtragiczniejszych zdarzeń w kopalni, do których nie przyczyniła się natura, ale człowiek.
Następnie, z panią przewodnik, wszyscy udali się na jedno z najpiękniejszych osiedli górniczych, znajdującego się na Szlaku Zabytków Techniki. Osiedle Nikiszowiec zdobyło w 2011 r. czwarte miejsce w plebiscycie 7 Nowych Cudów Polski zorganizowanym przez „National Geographic Traveler”. Osiedle zaprojektowali Georg i Emil Zillmannowie. Nie było to pierwsze osiedle zbudowane na potrzeby górniczej braci. Osiedle Giszowiec zaprojektowane przez tych samych projektantów, powstało już w latach 1907-1910. Oba osiedla posiadały całą potrzebną infrastrukturę: szkoły, drogi, kościoły i kanalizacje. Chodząc po Katowicach, wzorem innych miast, można zobaczyć ciekawe postacie – Beboki. Są to synonimy strachu i przerażenia. Obecnie forma uatrakcyjniająca zwiedzanie miasta. Podobnie jak krasnale we Wrocławiu, tak Beboki w Katowicach mogą liczyć nie tylko dzieci.
Ostatnim etapem wędrówki było Muzeum Śląskie w Katowicach. Powstało ono 23 stycznia 1923 r. i działało do wybuchu II wojny światowej. W latach 1945-1950 przejściowo odtworzone w Bytomiu, a restytuowane w 1984 r. W nowej siedzibie od 2015 r. Niełatwo było projektantom muzeum przedstawić dziedzictwo i dynamikę dziejów tego terenu, wielokulturowość i wiodącą rolę przemysłu, przy jednoczesnym uznaniu jego dorobku intelektualnego i artystycznego.
Pierwszy dzień wyprawy dobiegał końca. Wareccy turyści dotarli do hotelu w centrum Katowic i po przydzieleniu pokoi, rozpoczęli zajęcia w podgrupach. Wiele z nich ruszyło na wieczorny podbój ciekawego architektonicznie i rozświetlonego miasta.
Drugiego dnia zwiedzanie rozpoczęło się od zjechania 320 metrów w głąb ziemi, aby poznać Zabytkową Kopalnię Guido w Zabrzu. Kopalnia została założona przez hrabiego Guido Henckel von Donnersmarcka, który otrzymał nadanie górnicze 2 października 1855 roku, a założony obiekt otrzymał jego imię. Po wyeksploatowaniu złóż węgla dawna kopalnia „Guido” straciła na znaczeniu. W 1928 r. szyb Guido został unieruchomiony. Obszar dawnej Kopalni Guido w 1967 roku został przekazany Zakładom Konstrukcyjno–Mechanicznym Przemysłu Węglowego. Utworzono na jej terenie Kopalnię Doświadczalną M-300, której głównym zadaniem było testowanie nowych maszyn i urządzeń górniczych. W 1982 r. „na poziomie 170” utworzony został Skansen Górniczy udostępniony do zwiedzania. Uczestnicy wycieczki poznali arkana pracy górników dołowych. Dowiedzieli się, że górnicy mają „szyby”, ale „okien” już nie posiadają. Na koniec wszyscy posilili się w najniżej położonym pubie w Europie.
Kolejnym, ciekawym, punktem na turystycznej trasie była wieża Ciśnień – Carboneum. Licząca ponad 100 lat zabrzańska Wieża Ciśnień, zaprojektowana przez architekta Augusta Kinda oraz radcę budowlanego Friedricha Loose, powróciła dla zwiedzających w nowej odsłonie. Powstała tam wystawa CARBONEUM – centrum wiedzy o węglu to nowoczesna ekspozycja łącząca w sobie funkcje centrum nauki i klasycznej wystawy edukacyjnej.
,,Występujący na Ziemi węgiel, z którego między innymi zbudowane są nasze ciała, powstał miliardy lat temu w jądrze pewnej gwiazdy…” – to słowa wstępu, które zapraszają do przeżycia wspólnej przygody w czasie zwiedzania świata pełnego węgla, węgla jako pierwiastka. A wszystko to przedstawił zwiedzającym w bardzo ciekawy i ekspresyjny sposób przewodnik – Grzegorz Tomaszewski.
Nadszedł czas powrotu na rodzinne pielesze. W miłej atmosferze droga szybko mijała, a członkowie zarządu wareckiego PTTK zaczęli już wstępne rozważania na temat kolejneJ, ciekawej wyprawy, którą zaproponują turystom w okresie letnim.
Zarząd Oddziału PTTK
