Więcej
    Strona głównaInstytucjeCeSiR700 lat Warki... miasta z WIELKĄ historią

    700 lat Warki… miasta z WIELKĄ historią

    W tym roku mieszkańcy Warki świętują jubileusz 700-lecia potwierdzenia nadania praw miejskich. Przez cały rok we wszystkich lokalnych mediach przedstawiać będziemy informacje prezentujące wspaniałe karty historii naszego miasta ale i całej Gminy…

     

    Warka to jedno z najstarszych miast na Mazowszu. Jako miasto (oppidum) pojawiła się po raz pierwszy w przekazach źródłowych w 1321 r. Nazwa miasta nigdy nie została jednoznacznie wyjaśniona. Możemy ją wywodzić od słowa „warować” czyli funkcji obronno-warownej, którą mógł spełniać wczesnośredniowieczny gród na szczycie skarpy nad Pilicą albo od słowa „warzyć” (piwo), ponieważ piwowarstwo było jednym z najpopularniejszych i najwcześniej udokumentowanych zajęć miejscowej ludności.

    Do rozwoju Warki przyczyniło się kilka czynników: naturalne położenie nad rzeką, żyzne i urodzajne ziemie, dogodne warunki przeprawy przez Pilicę, położenie na szlakach handlowych i komunikacyjnych. Wszystko to spowodowało dynamiczny rozwój ośrodka o charakterze targowym. Wraz z szybkim wzrostem znaczenia Warki rozwijała się organizacja miejska. W 1375 r. występowała już w Warce Rada Miejska (konsulowie oraz rajcy), działał Sąd Miejski. Miasto cieszyło się opieką Książąt Mazowieckich.

    Największy rozkwit Warki przypadł na wiek XV i XVI. Miasto stało się prężnym ośrodkiem rzemieślniczo – handlowym. Na największą skalę rozwinęło się w Warce szewstwo i piwowarstwo. Wareckie piwo cieszyło się ogromną popularnością. Już  w 1478 r.  Bolesław V, książę mazowiecki, dał rajcom Warszawy przywilej na wyłączną sprzedaż wareckiego piwa.  W XVI-wiecznej Warce istniało aż siedem świątyń. Fakt ten potwierdzają pamiętnikarze i podróżnicy, a także wizytacje kościelne. Z początkiem XVII w. miasto zaczęło tracić swoją świetność. Ucierpiało najpierw podczas rokoszu Mikołaja Zebrzydowskiego, a następnie podczas bitwy ze Szwedami w 1656 roku. Ogromne straty przyniosły także kolejne pożary. Po 1795 r. Warka znalazła się w zaborze pruskim, a następnie od 1815 w rosyjskim. Okres powstań narodowych także obfitował w wydarzenia na tym terenie. W 1830 r. stacjonowała tu bateria rakietników, która przystąpiła do powstania i walczyła pod wodzą Józefa Bema. Powstanie Styczniowe sprowadziło na miasto represje Rosjan za sprzyjanie powstańcom. Ppłk Władysław Kononowicz, dowodząc oddziałem powstańczym, stoczył na tym terenie szereg potyczek z wojskami carskimi. Ujęty wraz ze swoimi towarzyszami broni – został rozstrzelany na oczach mieszkańców na wareckich błoniach nad Pilicą 4 VI 1863 r.

    II poł. XIX w. to okres znacznego ożywienia gospodarczego miasta, powstawania zakładów rzemieślniczych. W 1891 r. rozpoczęła działalność Fabryka Okuć Budowlanych „Braci Lubert”, a browar na Winiarach podtrzymywał tradycje warzenia piwa. Miasta nie ominęły działania zbrojne w okresie pierwszej wojny światowej. Jednak największe zniszczenie przyniosła z sobą druga wojna światowa, która niemal zrównała Warkę z ziemią. Hitlerowcy zamordowali wówczas wielu mieszkańców. Miasto przez długie lata po wyzwoleniu dźwigało się z gruzów.

    Z Warką związanych jest wiele postaci historycznych. W pobliskiej wsi Ostrołęka mieszkał Jędrzej Święcicki – pisarz, autor opisu Mazowsza z przełomu XVI/XVII w. Tu urodził się Adam Jarzębski – muzyk, kompozytor i architekt baroku. Piotr Wysocki – bohater nocy listopadowej urodził się, mieszkał i zmarł w Warce. Stąd pochodził również znany lekarz, etnograf i pisarz Władysław Matlakowski. Największą dumą miasta stał się Kazimierz Pułaski – bohater Polski i Stanów Zjednoczonych AP.

    Opr. Iwona Stefaniak (Muzeum im. K. Pułaskiego)

     

     

     

    Redakcja Warka24.pl
    Redakcja Warka24.pl
    Naszą redakcję tworzą mieszkańcy Warki, instytucje oraz organizacje. Jeśli interesujesz się naszym miastem, lubisz pisać artykuły, śledzisz na bieżąco wyniki sportowe bądź uczestniczysz w kulturalnym życiu miasta to zapraszamy Cię do współpracy z portalem. Dołącz do naszego grona!

    NAJPOPULARNIEJSZE