Rak piersi to najczęstsza choroba nowotworowa wśród kobiet. Głównym powodem, dla którego tak wiele kobiet nadal umiera na raka, jest zbyt późne wykrycie choroby, wtedy gdy jest ona już w zaawansowanym stadium.
Badania profilaktyczne mają na celu wczesne wykrycie zmian nowotworowych. Im wcześniej nowotwór zostanie wykryty, tym lepsze jest rokowanie i większa szansa na pełne wyleczenie. Samobadanie piersi powinno być wykonywane przez kobietę raz w miesiącu (po miesiączce u młodszych pań). USG piersi to nieinwazyjne badanie dla kobiet w każdym wieku pozwalające wykryć zmiany, które nie są jeszcze wyczuwalne na poziomie palpacyjnym. Mammografia kierowana jest dla kobiet starszych, u których struktura piersi ma przewagę tkanki tłuszczowej nad gruczołowa. Mammografię bez skierowania od lekarza, w ramach programu profilaktycznego, należy wykonywać co 2 lata od 50 do 69 r.ż.
Nowotwór (rak) jest nieprawidłowym, nadmiernym rozrostem komórek. Nie każda zmiana wykryta w piersi musi mieć od razu charakter nowotworowy. Ponad 80% zmian wykrywanych w piersiach ma charakter łagodny. Najczęściej są to: torbiele, włókniaki, tłuszczaki i zmiany mastopatyczne.
Podejrzany o raka guzek jest najczęściej: pojedynczy, nieruchomy, nieregularny, niebolesny, występujący w górnym zewnętrznym kwadrancie piersi lub centralnie. Do innych objawów raka piersi należą zmiana kształtu piersi, zmiana wyglądu skóry, zmiany w obrębie otoczki brodawki oraz brodawki (wciągnięcie lub zmiana kierunku), samoistny wyciek z brodawki, zmiany łuszczące lub wrzodziejące w obrębie brodawki lub piersi.
Ryzyko zachorowania na raka piersi dotyczy każdej kobiety, ale może również wystąpić u mężczyzn (ok.1% wszystkich nowotworów złośliwych piersi).
Wyodrębniono wiele czynników, których występowanie zwiększa ryzyko zachorowania na raka piersi. Należą do nich: wiek powyżej 50 lat, wczesne rozpoczęcie miesiączkowania, późna menopauza, bezdzietność lub pierwsza ciąża zakończona porodem po 30 r. ż., występowanie raka piersi wśród krewnych – zwłaszcza przed 50 r. ż. (ryzyko rodzinne), długotrwałe stosowanie leków hormonalnych (hormonalna terapia zastępcza), obecność łagodnych zmian w piersiach, przebyty nowotwór piersi, niezdrowy styl życia.
Regularne badanie piersi nie uchroni nas przed nowotworem, ale pozwoli uchwycić go we wczesnym stadium rozwoju, gdy nie daje jeszcze żadnych dolegliwości, a da gwarancję wyleczenia. Nie warto czekać, aż rak zaatakuje sąsiednie tkanki i narządy.
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Grójcu
